Evolutie van leiderschap?
Op 20 september gaf ik een voordracht over leiderschap voor het jaarlijkse Leadership Seminar van Insights.
Ik was in goed gezelschap; de andere sprekers waren Freek Peters (organisatiepsycholoog, universiteit Tilburg, gepromoveerd op het vraagstuk van de hedendaagse leiderschapseffectiviteit in relatie tot de strategische opgave van een organisatie), Karin Jironet (Jung-specialiste, fantastische dame, zal er later nog wel es over bloggen) en Pascal De Veirman (coach voor duurzame bedrijfscultuur, die een geweldig verhaal vertelde, misschien mag ik het van hem hier posten, ik zal het eerst ff vragen ;).
Freek Peters, een bijzondere aimabele man, ging me vooraf. Geboeid luisterde ik. Hij weet waarover hij praat. Zijn boek: “Leiderschap in evenwicht” kan ik bij deze dan ook warm aanbevelen”. Het is geen lichte kost, maar bijzonder accuraat.
Tot mijn verbazing sloot zijn betoog heel nauw aan op het mijne. Zijn ingang is de academische, wetenschappelijk onderbouwde, mijn ingang is euh … organischer, vanuit ervaring, observatie, kritische zin, zelfstudie, leiderschap in kuddes, … en toch vertelden we hetzelfde verhaal. We wezen beiden op de evolutie van leiderschap doorheen de laatste decennia.
Ik toonde 3 Youtube filmpjes als illustratie. Met paarden. Ja, I know, waar het kan sleur ik een paard bij. :-)
Achteraf kreeg ik een aantal enthousiaste reacties via mail met de vraag om de link door te sturen (vooral van het derde filmpje), vandaar dat ik de links hier maar meteen posten op mijn blog. (Tips om een filmpje hier rechtstreeks in te voegen zijn welkom!)
1) Leiderschap vanuit dwang & controle: Ramos Bros: circus horses http://youtu.be/yWbbAO3ly9Y
Beperkt speelveld, Alle paarden moeten zich plooien naar hetzelfde gedrag, dezelfde houding, sterke controle (teugels, zweep, bit, bijzetteugels, veel mensen die bijsturen)
2) Leiderschap vanuit macht & ego: Gaby Dew, horse act Christmas Circus in Ahoy Rotterdam http://youtu.be/khRNw1V80Nw
Nog steeds veel controle & beperkt speelveld, maar wat wilder = ogenschijnlijk vrijer & meer individualisering van de paarden + ogenschijnlijk meer ruimte, de prestatie is gericht op “kijk mij eens goed zijn” van de leider(s)
3) Leiderschap vanuit kalme kracht en verbinding: Jean Francois Pignon in vrijheid op het strand
http://youtu.be/ig9sYDJ3w28http://www.youtube.com/watch?v=ig9sYDJ3w28&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=vKjEEYyQqPk
Dit is ook leiderschap (zeker geen soft gedoe, al kan de muziek enzo wel die perceptie creëren): Jean-François bepaalt alles wat de paarden moeten doen. Bovendien kunnen zij, ontsnappen, er is het strand, geen touwen, geen omheining. Dus ook al er sterk leiderschap aanwezig, de manier waarop vertrekt vanuit een alerte verbinding, accepteren van de individuele verschillen, geen teugels of strakke aansturing, maar vertrouwen binnen in een groot speelveld. (H)Erkennen van de individuele verschillen/sterktes. Begrijpen hoe een groepsdynamiek voor zelfsturing kan zorgen zodat de individuën elkaar aansturen. Zowel rust als kracht. Kracht in plaats van macht. Zeker ook controle, maar van een subtiele aard zonder machtsvertoon.Let wel, deze vorm van leiderschap vraagt zeer veel van de leider op het vlak van zijn/haar eigen persoonlijk leiderschap. De leider kan niet terugvallen op teugels of andere externe hulpbronnen; zijn eigen innerlijke state, inzicht en alerte bekwaamheid zijn zijn belangrijkste instrumenten. Slechts weinigen zijn hiertoe bekwaam. Het valt echter te leren.
Dit zou de evolutie van leiderschap kunnen zijn. De derde vorm van leiderschap is degene waar we naartoe zouden moeten gaan. Toch althans volgens de sprekers op het Insights Leadership Seminar, mezelf incluis.
Vraag die ik daarbij heb: Klopt dit wel? Of zijn we te abstract bezig, vanuit een ivoren toren? Iemand die de workshop achteraf volgde zei: “Ik ervaar die evolutie totaal niet. Er wordt nog steeds vanuit onnodige controle en dwang gestuurd, en vaak is dat ook nodig. Ik denk niet dat dat kan uitgesloten worden.” Hij heeft een punt. Ik kom niet zo gek veel leiders tegen die me aan J-F Pignon doen denken. Er zijn er zeker …
Een misverstand is dat de 3de vorm “soft” leiderschap is. Dat klopt geenszins! Consequente grenzen trekken, duidelijke afbakening, haarscherp bepalen van richting en doel, in verbindend leiderschap vormt het de fundamenten van verdere actie.
Een ruim speelveld geven, dat doen hedendaagse leiders al wel vlotter. Helaas mondt dat maar al te vaak uit in het zich totaal niet bezighouden met de medewerkers – ik ken managers die hun medewerkers 2x per jaar zien/praten in een evaluatiegesprek van een half uur. Dit volledig misbegrepen delegeren wordt dan verantwoord met: “ik moet ruimte geven, dat hoort bij nwow (het nieuwe werken), dat is hip en modern. Tja.
Zovele leiders, zovele stijlen. Complexe materie. Vandaar mijn vraag: herkennen jullie een evolutie in leiderschap ?
Door welk type leiderschap word jij omringd?
Indien je een evolutie herkent, geldt deze evolutie voor alle vormen van leiderschap in onze maatschappij? Leerkrachten, ouders, …? Loopt deze evolutie overal samen, wat zijn de verschillen, kinderziektes? Uiteindelijk is het misschien gewoon een slinger die heen en weer gaat. De oproepen “nood aan sterk leiderschap”, wat betekent dat?
Of is er niets nieuws ondre de zon. These-antithese-synthese-these-enzovoort. Een slingerbeweging…
Please, laat me jouw antwoorden/mening over hedendaags leiderschap weten. Kwestie van de vinger aan de pols te houden.
Dat kan zoals steeds via Twitter, Facebook, het contactformulier van www.triangis.be, of [email protected]
