Wat managers kunnen leren van de bladluis en de mier
Managers kunnen iets leren van bladluizen en mieren.
De bladluis en de mier doen namelijk aan stakeholder engagement, wist u dat? Vooraleer we verder gaan misschien even inzoomen op die dure bullshitbingo-term. Een stakeholder is (volgens Wikipedia) een persoon of organisatie die invloed ondervindt (positief of negatief) of zelf invloed kan uitoefenen op een specifieke organisatie, een overheidsbesluit, een nieuw product of een project. Een belanghebbende dus. Is dat dan niet jan en alleman, hoor ik u denken. Inderdaad, dat is “de clou”. Beseffen dat je niet alleen op een eiland zit, maar dat je omgeven bent door anderen, die invloed kunnen uitoefenen op jouw gewenste resultaat. Zeker in deze tijden waarin eenieder zich via (sociale) media instant kan uitspreken over jouw product, organisatie of activiteit is stakeholder engagement een must.
Stakeholder engagement betekent dus eigenlijk het pro-actief rekening houden en op een georganiseerde manier betrekken van belanghebbenden bij een proces van besluitvorming, implementatie, en ontwikkeling. Met oog voor je eigen belang en tegelijkertijd met de focus op het voordeel voor de ander. Het is geen eenrichtingverkeer. Samenwerken om er beiden beter van te worden. Mutualisme heet dat in het dierenrijk. Wat ons terug brengt naar onze bladluizen. :-)
Mieren beschermen bladluizen tegen aanvallende Lieveheersbeestjes. Zij doen dat niet om altruïstische redenen, nope. Mieren beschermen bladluizen in ruil voor honingdauw. Mieren zijn namelijk dol op “honingdauw” , het suikerige goedje dat bladluizen uitscheiden nadat ze sap uit een plant zogen. En bladluizen zijn wat blij met hun sterke beschermheren. Win-win samenwerking tussen soorten die verder niks met elkaar te maken hebben.
Voorbeeldjes in het mensenrijk? Colruyt doet aanzienlijke investeringen om geluidsoverlast voor de buren te beperken door de leeggoedkooien en loskades geluidsarm te overdekken. Voordeel: de chauffeurs kunnen ‘snachts lossen en vermijden op die manier de files. (gelezen in de Humo van 6 september, interview met Piet Colruyt over sociaal ondernemerschap).
Mensen en andere dieren zullen alleen altruïstisch handelen als ze daar (direct of indirect, bewust of onbewust) voordeel bij hebben. Ik onderschrijf deze stelling van Gunter Pauli.*
Samen voor ons eigen. Zo omschrijft Dirk Draulans het als titel van zijn laatste boek. Dat zit nu eenmaal in ons oeroude brein ingebakken. Natuurlijke selectie & overlevingsinstincten drijven ons naar competitie en eigenbelang. Maar er is ook zoiets als groepsselectie en “zwermintelligentie”. Het groter geheel, en het gemeenschappelijk belang op langere termijn. Niet vanuit een geitewollensokken altruïsme, maar puur vanuit efficiëntie en doen wat werkt – op lange termijn.
En toch zien we vandaag nog managers die enkel bezig zijn met hun eigen kleine doelstellingetjes. Met hun eigen individuele strategische plannetjes om op te klimmen naar de top. Met hun eigen naveltje en snaveltje. Met het blussen van operationele brandjes. Met hun eigen KPI’-tjes en hun eigen korte termijn visietjes. Het zijn zij die, als ze luisteren, niet luisteren om te begrijpen, maar luisteren in afwachting dat ze kunnen antwoorden. Zou hun egootje bestand zijn tegen een les van de bladluis? ;-)
Dé referentie vandaag in België voor stakeholder engagement is GLASSROOTS. De oprichtsters Elke Jeurissen en Cato Léonard schreven bovendien een glashelder boek over het onderwerp. Het boek heet: “Vreemdgaan voor managers” en is uitgegeven door Uitgeverij Lannoo: ISBN 9789401408226. Als je worstelt met de volgende vragen:
Hoe pas je je organisatie aan aan een snel veranderende omgeving?
Waarom zou je stakeholders betrekken en hoe begin je eraan?
Hoe werk je met anderen samen om je doelstelling te realiseren?
Of wil je je informeren en met onderbouw kunnen meepraten of dit alomtegenwoordige item?
Koop en lees dan dit boek!
De metafoor “vreemdgaan voor managers” is een “prittige”manier (zowel prettig als pittig) manier om aandacht te trekken. “Doe zoals de bladluis” zou u wellicht minder aanspreken. :-)
Op 12 september was ik aanwezig op de launch van “Vreemdgaan voor managers” in het vernieuwde Muntpunt in Brussel. Een indrukwekkend panel, bestaande uit Thomas Leysen, Caroline Ven, Fons Leroy, Yves Willemot, Raymonda Verdyck en Sandra De Preter, lichtte toe hoe zij aan stakeholder engagement doet. Ik noteerde de volgende gouden raad :
“Verplaats je in de ander!” (Yves Willemot, CEO Unicef)
“Luister en sta open!” (Fons Leroy, CEO VDAB)
“Maak er geen éénmalig iets van!” (Caroline Ven, CEO VKW)
“Vraag je af: Waarom? en Met Wie?” (Raymonda Verdyck, Afgevaardigd Bestuurder Go!)
“Durf zaken te proberen! Een CEO heeft hierin een belangrijke rol.” (Thomas Leysen, voorzitter van oa Umicore, Corelio)
“Doen! Het zijn successen die inspireren!” (Sandra De Preter, CEO VRT)
“If you want to go fast, go alone.
If you want to go far, go with others.”
(Afrikaans spreekwoord)
* Gunter Pauli is voormalig eigenaar van Ecover en schreef oa “The Blue Economy”, vertaald in 36 talen.
