Gezonde Grenzen voor Dummies
De boekenbeurs is weer ten einde. Wederom genoot ik van boeiende ontmoetingen. Zo signeerde ik vandaag naast Guido Belcanto en Mark Eyskens. Deze laatste begroette me hartelijk met een handdruk en een kus op de wang, waarna hij schertsend toevoegde: ‘Ik hoop nu niet dat ik grensoverschrijdend gedrag vertoon, want als man tegenwoordig weet je niet meer wat je wel en niet mag doen.’ Hij zei het met een knipoog. En ja, we mogen toch ook eens lachen zeker.
Toch is het opmerkelijk dat ik op 3 dagen tijd 7 soortelijke lacherige reacties kreeg. Of is de man werkelijk onzeker geworden? Er lijkt een behoefte te ontstaan bij mannen om te weten wat is nu grensoverschrijdend en wat niet.
Graag wil ik aan deze behoefte tegemoetkomen met de volgende praktische tips voor gezonde grenzen.
Algemene communicatie
Communicatie vindt plaats wanneer een zender een boodschap uitstuurt naar een ontvanger. De zender checkt: is mijn boodschap goed aangekomen? Verder wordt de zender ook geacht te checken hoe de boodschap werd ontvangen. Dat kan positief, neutraal of negatief zijn.
Zo legde ik aan Mark Eyskens uit dat zijn intentie om mij een zoen op de wang te geven bij mij goed werd ontvangen en dat hij dat kon aflezen aan mijn glimlachend gezicht en het feit dat ik vooroverboog om mijn wang aan hem aan te bieden.
Grensoverschrijdend gedrag betekent dat er een grens werd aangegeven, en dat men de keuze maakt de grens te negeren en iemands grens te overschrijden.
“Hoe geven mensen een grens aan?” vraagt u.
Wel, u kan dat observeren:
- Non-verbaal : een stap achteruit zetten, wegduwen, verschrikt wegkijken, een angstige, boze of gefrustreerde blik.
- Verbaal : “nee”, “dit wil ik niet”, “stop hiermee”, of andere uitingen van ongenoegen
De observatie van zo’n grens zou moeten volstaan om de grens te respecteren.
“Hoe doe ik dat dan?” vraagt u.
U leest de non-verbale en/of de verbale uiting van de ontvanger en u respecteert ze. Als u beleefd bent opgevoed excuseert u zich, en veder is de kous af. Niets aan de hand.
Wanneer een grens wordt aangegeven, en u besluit echter om deze te negeren en u blijft dezelfde boodschap uitzenden met eventueel nog een grotere nadruk, wel, dan is er stront aan de knikker en bent u grens-overschrijdend bezig. Snapt u?
Communicatie vanuit een machtspositie
Omdat u vanuit uw machtspositie als zender extra veel impact hebt, dient u nog meer alert te zijn op hoe uw boodschap wordt ontvangen. Waarom?
Wel, als u in een machtspositie zit, dan zullen de mensen die van u afhankelijk zijn, het moeilijker hebben om een grens aan te geven.
“Waarom?” vraagt u.
Omdat zij afhankelijk zijn van u.
Van uw goedkeuring, van uw erkenning, van uw macht om hen te ontslaan, omdat u macht heeft over hun loon enzovoort.
Als u vanuit een machtspositie een grens negeert, en deze overschrijdt, heet dat machtsmisbruik.
“Betekent dat dan dat ik altijd moet opletten met wat ik zeg en doe?” vraagt u zuchtend.
Inderdaad, in een machtspositie zitten betekent dat u een rolmodel bent voor velen, en dat u met uw gedrag een voorbeeld kan stellen. Welk voorbeeld, aan u de keuze.
Want elk moment heeft een keuze.
(lees het opiniestuk van Elke Jeurissen)
Ultieme gouden Tip: Observeer wat u uitzendt en hoe het wordt ontvangen. Respecteer uitingen van ongenoegen en afwijzing en ga niet over de aangegeven grens. Indien het toch gebeurt (u bent ook maar een mens) excuseert u zich oprecht.
Voor de ultieme dummies: excuses aanbieden en opnieuw de grens overschrijden geldt evenzeer als grensoverschrijdend gedrag. Twee keer “nee” betekent geen ja.
